برند چیست؟ آیا برند همان اسم شرکت یا محصول یا لوگوی شما است؟ برندینگ چه تفاوتی با برند دارد؟ مگر کار برندینگ یا برندسازی را آتلیههای طراحی یا آژانسهای تبلیغاتی انجام نمیدهند؟ چطور میتوان کار برندسازی یک مجموعه بسیار تخصصی را به سازمانی که تخصص دیگری دارد سپرد؟ منظور از استراتژی برند چیست و چه تفاوتی با استراتژی کسبوکار دارد؟ از همه مهمتر، آیا هزینه کردن برای برندسازی کار درستی است و آیا ارزش افزوده ای برای مجموعه ایجاد می کند؟
با پیشرفت صنعت بازاریابی در کشور، مقوله « برند » و « برندینگ » یا « برندسازی » هم روز به روز در سطح کسبوکارهای داخلی مطرحتر میشود. حتی اگر هیچ برخورد تخصصی با این مفهوم نداشته باشید، بسیار محتمل است که در سطح شهر یا در روزنامهها با آگهیهایی مواجه شوید که وعده از «ثبت شرکت و ثبت برند» میدهند. اما « ثبت برند » چه معنایی دارد و پاسخ پرسشهای مطرح شده در پاراگراف قبل چیست؟
دیدن یا شنیدن این نامها چه چیزی را به یاد شما میآورد؟ «مکدونالدز»، «اپل»، «گوگل»، «سایپا»، «مادیران»، «کاله». اینجور نام ها چطور؟ «کلینکس»، «ریکا»، «تاید»، «نیسان» و… . البته بین این دو دسته نام، تفاوت بزرگی وجود دارد که در مقاله های آتی به شرح آن خواهیم پرداخت اما تا به اینجا، آیا شنیدن هرکدام از این نامها مجموعهای از تصاویر، پیامها، احساسات و خاطرات را در ذهنتان زنده نمیکند؟ چطور یک نام به تنهایی تمام اینها را در خود جای میدهد؟ تفاوت این نامها با نامهای دیگری مثل «امیر عدنان» یا «بونمی کوکو» چیست؟
برند به بیان ساده، مجموعهای از المانها است که احساس خاصی را در مخاطب به وجود میآورد. برند شما، همان اعتبار، پیام و هدف شما و آن چیزی است که شما را از رقبایتان متمایز میکند. جف بزوس مؤسس سایت «آمازون» برند را اینگونه تعریف میکند: « برند شما همان چیزی است که وقتی شما در اتاق نیستید، دیگران راجع به شما میگویند.»
مسلماً هیچ راهی وجود ندارد که شما با تمام مشتریان بالقوه خود ملاقات کنید، در خصوص محصولات، پیامها، ارزشها و دیگر ویژگیهای خاص کسبوکارتان توضیح دهید و برایشان روشن کنید که چرا باید به جای رقیبتان به سراغ شما بیایند. شاید بتوان این مسأله را با تبلیغات حل کرد اما به طور قطع ضریب تأثیر هر بار تبلیغ شما هرگز کامل نخواهد بود. شما هرگز نخواهید توانست یک تبلیغ را به تمام مشتریان بالقوه نشان دهید؛ از طرفی هم تکرار دائم یک تبلیغ که ویژگیهای شما را بیان میکند حوصله سر بر و کسلکننده است و احتمالاً به یک ضدتبلیغ تبدیل میشود و شاید به همین دلیل است که صنعت تبلیغات هم هرروز بیشتر به سمت خلاقیت میرود و از الگوهای قدیمی فاصله میگیرد. بنابراین به نظر میرسد اگر بشود تمام اینها را در مجموعهای از المانهای کوچک جای داد تا با استفاده از آنها، بدون خسته کردن مخاطب و در پلتفرمهای گوناگون به آنها یادآوری کرد(تا مشکل تبلیغات خلاق هم حل شود)، مشکل بزرگی حل خواهد شد. این دقیقاً همان کاری است که برند برای شما انجام میدهد.
در این سلسله مقالات با پاسخ به سؤالات ابتدای این مقاله، قصد داریم با بیانی نسبتاً ساده مفهوم برند، جایگاه آن در مارکتینگ و تأثیرش را بر توسعه و پیشرفت کسبوکار بررسی کنیم.